Stanowisko KGP w sprawie używania umundurowania służbowego w działalności stowarzyszeń

Szczegóły

Opublikowano: 28.04.2015

W związku z zapytaniami dotyczącymi możliwości używania umundurowania służbowego przez policjantki i policjantów reprezentujących cele stowarzyszenia działającego poza służbą, przedstawiamy stanowisko Komendy Głównej Policji zatwierdzone przez Komendanta Głównego Policji nadinsp. Krzysztofa Gajewskiego:

Zgodnie z art. 60 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2015 r. poz. 355), zwanej dalej „ustawą”, do noszenia przepisowego munduru i wyposażenia obowiązany jest policjant w czasie służby.

Jednocześnie przepis art. 61 ustawy nakłada na policjantów wykonujących czynności służbowe obowiązek posiadania/okazywania legitymacji służbowej.

Jak wynika z postanowień art. 1 ust. 1 ustawy Policja jest umundurowaną i uzbrojoną formacją służącą społeczeństwu i przeznaczoną do ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz do utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego.

Zestawienie wymienionych przepisów wskazuje na podstawę do używania munduru jedynie w związku z realizacją ustawowych zadań Policji w czasie służby i obowiązek posiadania legitymacji służbowej podczas korzystania przez policjantów z przysługujących uprawnień związanych z wykonywaniem czynności służbowych.

Ponadto umundurowanie, dystynkcje i znaki identyfikacyjne policjantów, zasady i sposób noszenia umundurowania oraz orderów, odznaczeń, medali i odznak, a także normy umundurowania określa rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjiz dnia 20 maja 2009 r. w sprawie umundurowania policjantów (Dz. U. Nr 90, poz. 738 z późn.zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem”.

Zgodnie z § 29 rozporządzenia ubiór służbowy nosi się w czasie wykonywania obowiązków służbowych, z zastrzeżeniem § 32 ust. 1 pkt 2, dotyczącym noszenia ubioru ćwiczebnego w czasie pełnienia służby w pododdziale antyterrorystycznym Policji.

Innym rodzajem umundurowania, obok ubioru służbowego, jest ubiór wyjściowy. Przypadki, w których możliwe jest noszenie munduru wyjściowego określone zostały w § 30 i § 31 rozporządzenia. Zgodnie z § 30 ust. 1 rozporządzenia ubiór wyjściowy nosi się:

1)   podczas wystąpień w charakterze przedstawiciela Policji na oficjalnych spotkaniach lub uroczystościach, jeżeli nie zachodzi konieczność występowania w ubiorze wyjściowym ze sznurem galowym;

2)   przy meldowaniu się przełożonym po przybyciu do nowej jednostki organizacyjnej Policji lub przed odejściem na inne stanowisko służbowe.

Jednocześnie w myśl § 31 ust. 1 rozporządzenia ubiór wyjściowy ze sznurem galowym lub ubiór galowy z odznaczeniami, medalami i odznakami nosi się podczas:

1)   uroczystości w dniach świąt państwowych;

2)   uroczystości wręczania sztandarów, orderów i odznaczeń, zaprzysiężenia, mianowania na stopień lub ślubowania policjantów;

3)  innych ważnych uroczystości na polecenie Komendanta Głównego Policji, komendanta wojewódzkiego (Stołecznego) Policji, Komendanta-Rektora Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, komendanta szkoły policyjnej, dyrektora instytutu badawczego lub Komendanta Centralnego Biura Śledczego Policji.

Przepisy rozporządzenia określają również sytuacje, w których zapewniona jest fakultatywność noszenia przez policjantów munduru wyjściowego. I tak w myśl § 30 ust. 2 rozporządzenia policjanci mogą nosić ubiór wyjściowy bez sznura galowego w czasie pełnienia służby w:

1)   Komendzie Głównej Policji;

2)   Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, szkołach policyjnych i ośrodkach szkolenia Policji, jeżeli nie występują w szykach zwartych i na placach ćwiczeń;

3)   jednostkach organizacyjnych Policji, jeżeli służbę pełnią w pomieszczeniach biurowych;

4)   jednostkach policji sądowej.

Ponadto zgodnie z § 31 ust. 2 rozporządzenia ubiór wyjściowy ze sznurem galowym, z baretkami orderów, odznaczeń i medali, gdy nie ma obowiązku noszenia pełnych odznak, oraz z innymi odznakami policjanci mogą nosić podczas:

1)   uroczystych przedstawień w teatrach, salach koncertowych i oficjalnych spotkań, jeżeli w tym zakresie nie zostały wydane inne polecenia;

2)   uroczystości rodzinnych oraz w innych okolicznościach, w których w środowisku cywilnym przyjęty jest zwyczajowo strój wieczorowy, jeżeli policjant występuje w umundurowaniu;

3)   uczestniczenia w uroczystościach pogrzebowych policjantów lub pracowników z udziałem policyjnych asyst honorowych.

Należy również mieć na uwadze, że Komendant Główny Policji, komendant wojewódzki (Stołeczny) Policji, Komendant-Rektor Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, komendant szkoły policyjnej, dyrektor instytutu badawczego lub Komendant Centralnego Biura Śledczego Policji mogą zarządzić noszenie ubioru wyjściowego ze sznurem galowym i ubioru galowego również w innych okolicznościach niż określone w § 31 ust. 1 rozporządzenia (por. § 31 ust. 3 rozporządzenia).

Podstawy tworzenia, funkcjonowania stowarzyszeń, a także zasady przynależności do stowarzyszeń reguluje ustawa - z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U.
z 2001 r. Nr 79, poz. 855, z późn. zm.).

 O ile przynależność policjanta do stowarzyszenia krajowego działającego poza służbą nie jest zabroniona i wiąże się jedynie z obowiązkiem poinformowania przełożonego o tym fakcie (por. art. 63 ust. 3 ustawy), o tyle możliwość używania przez policjanta munduru służbowego do realizacji innych zadań niż zadania służbowe nie znajduje uzasadnienia.

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 62 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r.
o Policji (Dz.U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1687 z późn. zm.) policjant nie może podejmować zajęcia zarobkowego poza służbą bez pisemnej zgody przełożonego ani wykonywać czynności lub zajęć sprzecznych z obowiązkami wynikającymi z ustawy lub podważających zaufanie do Policji.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 1996 r. o niektórych uprawnieniach pracowników urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych oraz funkcjonariuszy i pracowników urzędów nadzorowanych przez tego ministra (Dz. U. Nr 106, poz. 491 z późn. zm.) jednostki organizacyjne urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw wewnętrznych, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i Obrony Cywilnej, związki zawodowe oraz funkcjonariusze i pracownicy tych jednostek nie mogą uczestniczyć w żadnej działalności, w tym gospodarczej, jeśli działalność ta mogłaby prowadzić do wykorzystania autorytetu urzędowego, informacji służbowych lub środków publicznych do celów pozasłużbowych albo w sposób sprzeczny z ich przeznaczeniem.

Przynależność do stowarzyszenia jest formą korzystania z uprawnień obywatelskich i wiąże się realizacją statutowych celów stowarzyszenia. Obywatele zrzeszeni w stowarzyszeniu realizują jego cele i programy, a także reprezentują stowarzyszenie.

Obywatele pełniący służbę w Policji, wykonując ustawowe zadania Policji, są przedstawicielami formacji, w której służą, uprawnionymi do używania umundurowania, w szczególności ubioru służbowego. Niezależnie od tego policjanci uczestniczący w oficjalnych spotkaniach lub uroczystościach i występujący w charakterze przedstawiciela Policji obowiązani są do noszenia ubioru wyjściowego.

Z powyższego wynika, że policjant zrzeszony w stowarzyszeniu działającym poza służbą reprezentuje stowarzyszenie jako jego członek, a nie jako policjant. Policjant – członek takiego stowarzyszenia jest przedstawicielem tego stowarzyszenia, co nie jest tożsame z byciem przedstawicielem Policji. Brak jest zatem prawnych możliwości wykorzystywania munduru do realizacji celów innych niż wynikające z ustawowych zadań Policji.

Żródło: ISP KGP